ఉగ్రశ్రవుడు ఇలా అన్నాడు. మునీంద్రా! ఆస్తీకునికి సంబంధించి నేను ఒక అత్యద్భుతమైన మాటను విన్నాను. రాజైన జనమేజయుడు ఆస్తీకునికి వరం ఇవ్వడానికి సంకోచపడినప్పుడు ఇంద్రుడు తన ఉత్తరీయంలో ఉన్న తక్షకుడిని యాగాగ్నికి పైభాగంలో ఆకాశంలో విడిచిపెట్టి తాను భయంతో వెళ్లిపోయాడు. అప్పుడు తక్షకుడు తల్లడిల్లుతూ ఆకాశంలో అటు ఇటు తిరుగుతూ చింతాక్రాంతుడై ఉన్నాడు. ఆ తక్షకుని చూసిన జనమేజయుడు తన యాగం పరిసమాప్తమవుతోందని విచారించాడు. (1,2)

అగ్ని దేదీప్యమానంగా ప్రజ్వరిల్లుతున్నది. అయినా మంత్రాలతో ఆ యాగాగ్నిలో పిలిచినా అతడు అందులో పడలేదు. అందుకు జనమేజయుడు విచారపడ్డాడు. (3)

శౌనకుడు (సూతునితో) అన్నాడు. సూతనందనా! ఆ యజ్ఞశాలలో బ్రాహ్మణులు అందరూ ఉన్నారు. తక్షకుడిపై వారి మంత్రాలు, పని చేయలేదా? తక్షకుడు అగ్నిగుండంలో పడకుండా ఉండటానికి కారణం ఏమిటి? (4)

సౌతి చెప్తున్నాడు. శౌనకా! ఇంద్రుని నుండి విడివడిన తక్షకుడు భయంతో తల్లడిల్లిపోయాడు. అతనితో చైతన్యం నశించింది. ఆ సమయంలో ఆస్తీకుడు ఆ తక్షకుని లక్ష్యంగా పెట్టుకొని మూడు సార్లు " తక్షకా ఆగు ఆగు ఆగు అక్కడే ఉండు" అని తక్షకుని ఆకాశంలోనే ఉంచాడు. (5)

అపుడు తక్షకుడు హృదయంలో బాధపడుతూ ఆకాశంలోనే నిలిచి ఉన్నాడు. ఆ విధంగా ఏ మనుష్యుడూ ఆకాశానికి భూమికి మధ్యలో పూర్వం ఎవ్వరూ వ్రేలాడలేదు. (6)

తరువాత సదస్యులందరు మాటిమాటికి ప్రేరేపించడంతో జనమేజయుడు ఇలా అన్నాడు. "ఆస్తీకుని యొక్క మాట ప్రకారం అతని కోరిక నెరవేరుగాక!". (7)

ఈ యజ్ఞం సమాప్తం అగుగాక! పన్నగులందరూ కుశలముగ ఉందురుగాక! ఆస్తీకుడు సంతోషించుగాక! సూతునిమాట సత్యమగును గాక. (8)

జనమేజయుడు ఆస్తీకునకు ఇచ్చిన వరం వలన అందరూ సంతోషించి హర్షధ్వానాలు చేశారు. పాండవవంశీయుడైన జనమేజయ మహారాజు యొక్క సర్పయాగం సమాప్తం అయింది. ఆస్తీకుడికి వరం ఇచ్చిన తరువాత జనమేజయుని మనస్సు కూడా ప్రశాంతంగా ఉన్నది. (9,10)

ఆ యజ్ఞంలోని ఋత్విజులకు, సభాసదులకు అందరికీ వందలకొలదీ, వేలకొలది ధనాన్ని జనమేజయుడు ఇచ్చాడు. (11)

సూతడయిన లోహితాక్షునికీ, యజ్ఞవాటికను రూపొందించిన శిల్పికీ, ఈ యజ్ఞం ప్రారంభానికి ముందు ఒక బ్రాహ్మణుని నిమిత్తం యజ్ఞం ఆగిపోతుందని చెప్పిన బ్రాహ్మణునికీ అధికమైన ధనాన్ని జనమేజయుడు ఇచ్చాడు. అప్రమేయపరాక్రమవంతుడయిన జనమేజయుడు ప్రసన్నుడయి, యోగ్యులయిన వారికందరికీ వారి వారి యోగ్యతను బట్టి, ధనం, భోజనం, వస్త్రాలు ఇచ్చి సత్కరించాక శాస్త్రీయ విధిని అనుసరించి అవభృథ స్నానం చేశాడు. (12-14)

ఆస్తీకుడు గొప్ప సంస్కారం కలవాడు. బుద్ధిమంతుడు. విద్వాంసుడు. అతడు తన అభీష్టకార్యమందు కృతకృత్యుడు. కాబట్టి ప్రసన్నంగా ఉన్నాడు. మహారాజయిన జనమేజయుడు అతడిని మెచ్చుకొని ఇంటికి పంపుతూ అతనితో "నేను భవిష్యత్కాలంలో అశ్వమేధయాగాన్ని చేయబోతున్నాను. ఆ యజ్ఞంలో నీవు సదస్యుడవుగా ఉండాలని కోరుతున్నాను" అన్నాడు. (15,16)

ఆస్తీకుడు ఎంతో సంతోషపడి జనమేజయునితో "చాల మంచిది. అలాగే చేస్తాను" అని ఆ మహారాజుకు తన అంగీకారాన్ని తెలిపి, రాజును సంతోషపరచి వెంటనే బయలుదేరాడు. (17)

ఆస్తీకుడు ప్రసన్నహృదయంతో ఇంటికి వచ్చి తల్లిని, తన మేనమామను కలుసుకొని వారి పాదపద్మాలకు నమస్కరించి, యజ్ఞసభలో జరిగిన విషయాలను అన్నిటిని జరిగింది జరిగినట్లుగా చెప్పాడు. (18)

ఉగ్రశ్రవుడు చెపుతున్నాడు. శౌనకా! సర్పయాగంలో భస్మం కాగా అక్కడ మిగిలిన నాగులందరు భయం విడిచిపెట్టి పరమసంతోషాన్ని పొందారు. ఆస్తీకునిపై అమితమైన ప్రీతిని ప్రకటించారు. వారందరు అతనితో నీకు కావలసిన వరాన్ని కోరుకో" అని అన్నారు. (19)

వాళ్లందరు అనేక పర్యాయాలు ఈ విధంగా అతనితో అంటున్నారు. "విద్వాంసుడా! ఇవ్వాళ నీకు సంతోషం కలిగేటట్లుగా మేము ఏమి చేస్తే బాగుంటుంది? మమ్మల్ని అందరిని కష్టాల నుండి గట్టెక్కించావు. నీ కోరిక ఏమిటో చెప్పు. తప్పకుండా దాన్ని నెరవేరుస్తాము" అని నాగులందరు గుచ్చి గుచ్చి అడిగారు. (20)

ఆస్తీకుడు ఇలా అన్నాడు. పన్నగోత్తములారా! ప్రపంచంలో బ్రాహ్మణులుగాని, ఇతర మానవులు గాని ప్రసన్నచిత్తులై ధర్మమయ మయిన నా ఈ కథను చదువుతారో వాళ్లందరికీ మీ వలన ఎట్టి భయమూ కలుగకూడదు. (21)

ఈ మాటల్ని నాగులందరు విని చాలా ఆనందించారు. తమ మేనల్లుడితో బిడ్డా! నీ ఈ కోరికను తప్పక నెరవేరుస్తాం. మేనల్లుడా! మేమందరం అమిత ప్రేమతో నమ్రత తో అన్నివిధాలా నీ ఈ కోరికను తీరుస్తాం. (22)

రాత్రిగాని, పగలుగాని ఎవరు అసితుని, ఆర్తిమంతుని, సునీథుని స్మరిస్తారో అట్టివారికి ఎన్నటికినీ సర్పభయం ఉండదు. (23)

"జరత్కారు ఋషివలన జరత్కారువు అను నాగకన్యకు జన్మించి, జనమేజయుని సర్పయాగంలో సర్పాలను రక్షించిన ఆస్తీకుని నేను స్మరిస్తున్నాను. నాగులారా! మీరు నన్ను హింసించకండి" అంటూ ఈ మంత్రాన్ని జపించండి. (24)

మహాసర్పమా! తప్పుకొని వెళ్లిపో. జనమేజయుని యొక్క సర్పయాగాంతకాలంలోని ఆస్తీకుని మాటలను స్మరించు. (25)

అట్టి ఆస్తీకుని మాటలను విని ఏసర్పం తొలగదో దాని శిరస్సు శింశవృక్ష ఫలంలాగా నూరు వ్రక్కలు అగునుగాక! (26)

ఉగ్రశ్రవుడు (శౌనకునితో) చెపుతున్నాడు. బ్రాహ్మణోత్తమా! శౌనకా! ఆ సమయంలో అక్కడికి వచ్చిన ప్రధానమైన నాగులందరు వరం అడిగిన మహాత్ముడయిన ఆస్తీకుని సంతోషపరచారు. తరువాత ఆస్తీకుడు అక్కడ నుండి వెళ్లిపోవటానికి సిద్ధమయ్యాడు. ఇలా సర్పయాగంలో నాగుల్ని ఉద్దరించిన బ్రాహ్మణోత్తముడు, ధర్మాత్ముడు అయిన ఆస్తీకుడు వివాహం చేసుకొని పుత్రపౌత్రాదులతో ఆనందించి, జీవితాన్ని గడిపి సమయం రాగానే మోక్షాన్ని పొందాడు. (27,28)

ఈ విధంగా నేను ఆస్తీకుని ఉపాఖ్యానాన్ని జరిగినది జరిగినట్లుగా చెప్పాను. ఆ ఆస్తీకోపాఖ్యానాన్ని ఎవరు కీర్తిస్తారో అట్టివారందరికీ ఎన్నటికీ సర్పభయం ఉండదు. (29)

భృగువంశ శిరోమణీ! అ నీ పూర్వులు అయిన ప్రమతి తన కుమారుడైన రురుడు అడిగితే ఈ ఆస్తీకోపాఖ్యానాన్ని చెప్పాడు. దాన్ని నేను కూడా విన్నాను. ఆ ప్రకారంగా విద్వాంసుడూ, మహాత్ముడూ అయిన ఆస్తీకుని యొక్క శుభ చరిత్రం నేను మొదటి నుండి చెప్పాను. (30,31)

ఈ ఆస్తీకుని యొక్క ఈ ధర్మమయమైన ఉపాఖ్యానం వింటే పుణ్యం వృద్ధి అవుతుంది. కామక్రోధాదులు అణగిపోతాయి. కథాప్రసంగంలో డుండుభం యొక్క మాటను విని మీరు నన్ను అడిగినందులకు నేను విన్న ఈ కథనంతటినీ మీకు వినిపించాను. దీనిని విన్న తరువాత మీ మనస్సులో ఉన్న సందేహం తీరిపోయిందని అనుకుంటాను. (32)

ఇది శ్రీమహాభారతమున ఆదిపర్వమున ఆస్తీకపర్వమను ఉపపర్వమున సర్పయాగము అను ఏబది ఎనిమిదవ అధ్యాయము. (58)