వైశంపాయనుడు అన్నాడు - జలాన్ని వర్షించే ఇంద్రుని జలధారను అర్జునుడు తన ఉత్తమాస్త్రాలను ప్రదర్శిస్తూ శరవర్షంతో నివారించాడు. (1)

ఆత్మబలసంపన్నుడైన అర్జునుడు బానవర్షం కురిపించి మంచు చంద్రుని ఆవహరించినట్లు ఖాండవవనమంతటిని కప్పివేశాడు. (2)

సవ్యసాచి అర్జునుడు విడచిన బాణాలు ఆకాశమంతా కప్పివేశాయి. అందుచే ఏ ఒక్కప్రాణీ ఖాండవవనం నుంచి బయటకు రాలేకపోయింది. (3)

అగ్ని ఖాండవవనాన్ని దహిస్తూండగా బలసంపన్నుడైన నాగరాజు తక్షకుడు అక్కడలేడు. కురుక్షేత్రానికి చేరాడు. (4)

కాని బలవంతుడైన తక్షకుని కుమారుడు అశ్వసేనుడు అగ్నిజ్వాలల నుండి బయటపడటానికి తీవ్రప్రయత్నం చేశాడు. (5)

అర్జునుని బాణాలతో కప్పబడి అతడు బయటకు రాలేకపోయాడు. అతని తల్లి సర్పిణి అతనిని తన శరీరంతో కప్పి విడిపించింది. (6)

ఆమె ముందుగా అతని తలను, తరువాత మెల్లమెల్లగా తోకవరకు బయటకు లాగింది. సర్పిణి అశ్వసేనుని రక్షింపతలంచి ఆకాశంలోకి ఎగిరింది. (7)

వాడి అంచు గల తీక్ష్ణబాణంతో అర్జునుడు ఆమె శిరస్సును ఖండించాడు. శచీపతి ఇంద్రుడు ఈమె దురవస్థను తన కళ్ళారా చూశాడు. (8)

ఇంద్రుడు అశ్వసేనుని విడిపించాలని గాలి, వర్షంతో అర్జునుని మభ్యపెట్టాడు - ఆ సమయంలో అశ్వసేనుడు తప్పించుకొన్నాడు. (9)

ఆ భయానకమాయను చూచి సర్పవంచితుడైన అర్జునుడు ఆకాశగతులైన ప్రాణులను రెండుగా, మూడుగా ఖండించాడు. (10)

అర్జునుడు కోపించి వక్రగామి అయిన సర్పాన్ని 'ఆశ్రయహీనుడ వగుము' అని శపించాడు. అగ్నివాసుదేవులు ఆ వచనాలను అంగీకరించారు. (11)

జయశీలి అర్జునుడు కోపించి, ఇంద్రుని మోసాన్ని మాటిమాటికి స్మరిస్తూ, శీఘ్రగాములైన బాణాలతో ఆకాశాన్ని కప్పి, ఇంద్రునితో యుద్ధానికి దిగాడు. (12)

యుద్ధంలో కోపించిన అర్జునుని చూచి ఇంద్రుడు ఆకాశాన్ని అంతటిని కప్పివేయగల ఐంద్రాస్త్రాన్ని ప్రయోగించాడు. (13)

పిమ్మట మహాధ్వనితో వాయువు సర్వసాగరాలను కల్లోలపరుస్తూ జలధారలతో నిండిన మేఘాలను ఆకాశంలో పుట్టించసాగాడు. (14)

ఇంద్రుడు భయంకరాలైన మెరుపుల తళతళలు గల ఘోరమైన వజ్రాయుధాన్ని అర్జునునిపై విడచాడు. అర్జునుడు కూడ ప్రతీకారనిపుణుడై వాయవ్యాస్త్రాన్ని అభిమంత్రించి వదిలాడు. ఆ అస్త్రం ఇంద్రుడు పంపిన మేఘాల బలాన్ని, వేగాన్ని నాశనం చేసింది. (15,16)

జలధారలు ఇంకిపోయి మెరుపుతీగలు నశించాయి. క్షణకాలంలో ఆకాశం ధూళి, అంధకారాలకు దూరమై స్వచ్ఛంగా కనిపించింది. (17)

సుఖం కలిగిమ్చే గాలి వీచసాగింది. సూర్యమండలం స్వాభావికస్థితిని పొందింది. ఎదురు లేకపోవటంతో అగ్ని సంతసించి వివిధరూపాలలో వెలిగిపోతూ ప్రాణుల దేహాన్నుంచి బయటకు వచ్చిన క్రొవ్వుతో మరింత ప్రజ్వలించాడు. అదే సమయంలో తన ధ్వనులను లోకాలన్నిటా వ్యాపింపచేశాడు. (18,19)

రాజా! కృష్ణార్జునులు రక్షిస్తున్న ఆ ఖాండవాన్ని చూచి అహంకరించిన గరుడజాతికి చెందిన పక్షులన్నీ ఆకాశంలోకి ఎగిరాయి. (20)

ఒక గరుడ వంశపక్షి వజ్రం వంటి తన రెక్కలు, తుండం, నఖాలతో శ్రీకృష్ణార్జునులను బాధించాలని అనుకొని ఆకాశం నుంచి ఒక్కసారిగా వారిపై పడింది. (21)

అదేవిధంగా పాముల సముదాయాలన్నీ మండిపోయే ముఖాలతో ఘోరమైన కాలకూట విషాన్ని అర్జునుని దగ్గర విడిచిపెట్టాయి. (22)

ఇది చూచి అర్జునుడు క్రోధాగ్నిదీపితుడై బాణాలతో వాటిని ముక్కలు ముక్కలు చేశాడు. దేహనాశం కోసం అవి అన్నీ ప్రకాశించే అగ్నిలో ప్రవేశించాయి. (23)

అటుపైన రాక్షసులు, గంధర్వులు, యక్షులు, అసురులు, సర్పాలు యుద్ధం మీది ఉత్సుకతతో పోల్చరాని ధ్వనులు చేస్తూ వారిరువురిపై పడ్డాయి. (24)

ఇనుపచక్రాలతో వదలే లోహపు ఉండలు గల ప్రేలుడు సామగ్రి చేతిలో దాల్చి శ్రీకృష్ణార్జునులను చంపాలని క్రోధం పరాక్రమం ప్రదర్శించాయి. (25)

పెద్దగా కోలాహలం చేస్తూ బాణవర్షం కురిపించే వారి శిరస్సులను అర్జునుడు నిశితాలైన శరాలతో హింసించాడు. (26)

శత్రుసంహారశీలి, మహాతేజస్వి అయిన శ్రీకృష్ణుడు కూడ దైత్యదానవుల గుంపులతో యుద్ధంచేసి చంపివేశాడు. (27)

మరికొందరు శరపీడితులై, చక్రవేగప్రేరితులై మహాతేజస్వులయినా సముద్రం ఒడ్డును చేరి ఆగిపోయినట్లు ముందుకు సాగలేకపోయారు. (28)

ఇంద్రుడు మిక్కిలి కోపించి తెల్లని ఏనుగును ఎక్కి వారిరువురివైపు వచ్చాడు. (29)

రాక్షససంహారి ఇంద్రుడు వేగంగా పిడుగులాంటి వజ్రాయుధాన్ని తీసి విడుస్తూ దేవతలతో "వీరిద్దరూ చచ్చారులే" అన్నాడు. (30)

దేవేంద్రునిచే పైకెత్తబడిన వజ్రాయుధాన్ని చూచి దేవతలందరూ అదే రీతిలో తమతమ ఆయుధాలన్నీ పైకి తీసి పట్టుకొన్నారు. (31)

రాజా! యముడు కాలదండాన్ని, కుబేరుడు గదను, వరుణుడు పాశాన్ని, విచిత్రమైన వజ్రాన్ని చేతితో తీశాడు. (32)

స్కందుడు శక్తిని తీసుకొని మేరు పర్వతంలా నిశ్చలంగా నిలిచాడు. అశ్వినీదేవతలు ప్రకాశించే ఓషధుల్ని గ్రహించారు. (33)

ధాత ధనుస్సును, జయుడు రోకలిని, మహాబలసంపన్నుడు త్వష్టప్రజాపతి పర్వతాన్ని తీసికొని యుద్ధానికి దిగారు. (34)

అంశుడు శక్తిని, మృత్యుదేవత గండ్రగొడ్డలిని, అర్యముడు భయంకరమైన పరిఘను తీసికొని యుద్ధంలో సంచరించారు. (35)

మిత్రుడు వాడి అంచుల చక్రాన్ని గ్రహించి ఎదురువచ్చాడు. పూష, భరుడు, కోపించిన సవిత ధనుస్సులు గ్రహించి శ్రీకృష్ణార్జునులను ఎదుర్కొన్నారు. (36 1/2)

రుద్రులు, వసువులు, బలసంపన్నులైన వాయువులు, విశ్వేదేవులు, సాధ్యులు, ఇంకా ఇతరులైన దేవతలు తమ తమ తేజాలతో వెలిగిపోతూ శ్రీకృష్ణార్జునులను చంపాలని వివిధాయుధాలను గ్రహించి వారివైపు వచ్చారు. (37,38 1/2)

ఆ మహాసంగ్రామంలో ప్రళయకాలంలో ప్రాణులను మొహపరవశులను చేసే అపశకునాలు గోచరించాయి. దేవతాసహితుడైన ఇంద్రుని క్రోధాగ్నికి భయపడని కృష్ణార్జునులు జయింపశక్యం కాని ధనుస్సులు దాల్చి యుద్ధసన్నద్ధులయ్యారు. (39, 40 1/2)

అనంతరమ్ యుద్ధవిశారదులైన వారిద్దరు కోపించి వజ్రసదృశాలైన బాణాలతో అక్కడి దేవతలందరినీ గాయపరిచారు. (41 1/2)

దేవతలు అనేకవిధాలుగా పదేపదే ప్రయత్నించినా ఫలించలేదు. భయంతో యుద్ధం విడచి మరల ఇంద్రుని ఆశ్రయించారు. (42 1/2)

శ్రీకృష్ణార్జునులు దేవతలను నివారించటం చూచి ఆకాశంలోని ఋషులందరు మిక్కిలి ఆశ్చర్యపోయారు. (43 1/2)

ఇంద్రుడు కూడ యుద్ధంలో వారి పరాక్రమాన్ని పదే పదే చూచి మిక్కిలి ప్రీతుడై తిరిగివారితో యుద్ధం చేశాడు. (44 1/2)

అర్జునుని పరాక్రమం తెలుసుకొనటానికి ఇంద్రుడు మళ్లీ రాళ్ళవర్షాన్ని కురిపించాడు. (45 1/2)

అర్జునుడు మిక్కిలి అమర్షతో ఆ వర్షాన్ని బాణాల సహాయంతో నష్టపరిచాడు. విఫలమయిన రాళ్ళవర్షాన్ని ఇంకా పెంచి ఇంద్రుడు అర్జునునిపై కురిపించాడు. (46,47)

ఇంద్రకుమారుడు అర్జునుడు అది చూచి తండ్రికి సంతోషాన్ని కల్గిస్తూ వేగవంతమైన బాణాలతో ఆ రాళ్ళవర్షాన్ని నశింపచేశాడు. (48)

తరువాత అర్జునుని చంపాలని ఇంద్రుడు స్వయంగా తన చేతులతో మందరపర్వతశిఖరాన్ని చెట్లతోసహా పెకలించి అర్జునునిపై విసిరాడు. (49)

ఇది చూచి అర్జునుడు వేగంగా, సూటిగా పోయే బాణాలతో ఆ పర్వతశిఖరాన్ని వేయి ముక్కలుగా చేశాడు. (50)

చీల్చబడిన ఆ పర్వతశిఖరరూపం ఆకాశం నుంచి విడి క్రింద పడే సూర్య, చంద్ర గ్రహాల వలె ప్రాకాశించింది. (51)

క్రిందికి పడిపోయే ఆ పర్వతశిఖరం వల్ల ఖాండవ వనంలోని ప్రాణులెన్నో చనిపోయాయి. (52)

ఇది శ్రీమహాభారతమున ఆదిపర్వమున ఖాండవదాహపర్వమను

ఉపపర్వమున దేవకృష్ణార్జున యుద్ధము అను రెండువందల ఇరువది ఆరవ అధ్యాయము. (226)