వైశమ్పాయనుడిలా అన్నాడు. ఆ తరువాత మతిమంతుడూ, శాంతనపుడూ అయిన భీష్ముడు యశస్వి అయిన పాండురాజుకు మరొక పెండ్లి జరిపించటాన్ని గురించి ఆలోచించాడు. (1)

ఆ భీష్ముడు వృద్ధామాత్యులతో బ్రాహ్మణులతో మహర్షులతో కలిసి చతురంగ బలాన్ని కూడగట్టి మద్రరాజు నగరానికి వెళ్ళాడు. (2)

బాహ్లీకవంశశ్రేష్ఠుడయిన ఆ మద్రరాజు భీష్ముని రాకను విని, ఎదురేగి, అర్చించి నగరానికి తోడుకొనివచ్చాడు. (3)

మద్రరాజు భీష్మునకు మంచి ఆసనాన్ని పాద్యాన్ని, అర్ఘ్యాన్ని, మధుపర్కాన్ని ఇచ్చి రాకకు కారణాన్ని అడిగాడు. (4)

అప్పుడు కురూద్వహుడైన భీష్ముడు ఇలా అన్నాడు. అరిందమా! కన్యార్థినై నేను వచ్చాను. తెలిసికో. (5)

మాద్రి అనేపేరుతో నీకొక సోదరి ఉన్నదనీ ఆమె మంచితనానికి పేరుపొందినదనీ వింటున్నాం. పాండురాజు కోసం ఆమెను నేను కోరుతున్నాను. (6)

రాజా! మాతో వియ్యమందటానికి నీవు తగినవాడవే. నీకు మేము తగిన వారము. మద్రరాజా! దీనిని ఆలోచించి మమ్ములను శాస్త్రోకంగా స్వీకరించు. (7)

ఈ విధంగా మాటాడిన భీష్మునకు మద్రరాజు ఇలా సమాధానం చెప్పాడు- తమవంటి వారినుండి ఇంతకన్నా కోరదగినదీ, శ్రేయస్కరమయినదీ లేదని నా భావన. (8)

అయితే మా పూర్వీకులయిన రాజులు మా వంశంలో ఏర్పాటుచేసిన శుల్కవిధి ఒకటున్నది. మంచో, చెడో ఇప్పుడు దాన్ని నేను అతిక్రమించలేను. (9)

ఇది అందరకూ తెలిసినదే. నిస్సంశయంగా నీకు కూడా తెలిసియే ఉంటుంది. సత్పురుషా! అది తెలిసి కూడా కన్య నివ్వమని అడగటం మీకు తగదు. (10)

వీరా! అది మా కులధర్మం. మాకు అదే పరమప్రమాణం శత్రుసంహారా! ఆ కారణంగా అసందిగ్ధంగా నీకు నేను చెప్పలేకున్నాను. (11)

జనపాలకుడైన భీష్ముడు మద్రరాజుకిలా బదులిచ్చాడు- రాజా! ఇది సద్ధర్మమే. సాక్షాత్తు బ్రహ్మదేవుడే దీనిని ధర్మమన్నాడు. (12)

దీనిలో తప్పేమీలేదు. ఈఏర్పాటు మీపూర్వీకులు చేసినది. శల్యరాజా! సజ్జసమ్మతమయిన మీ కులమర్యాద మాకు తెలిసినదే. (13)

ఆమాటలు పలికి తేజస్సంపన్నుడైన భీష్ముడు శల్యరాజుకు బంగారం, బంగారునగలూ, విచిత్ర రత్నాలూ వేలకొద్దీ ఇచ్చాడు. ఏనుగులనూ, గుఱ్ఱాలనూ, రథాలనూ, వస్త్రాలనూ, ఆభరణాలనూ, మణులనూ, ముత్యాలనూ, పగడాలనూ కానుక చేశాడు. (14,15)

ఆ ధనాన్నంతా తీసికొని శల్యుడు మనసా ఆనందించి తన చెల్లెలిని అలంకరించి కౌరవరాజుకు సమర్పించాడు. (16)

ధీమంతుడు, గాంగేయుడైన భీష్ముడు ఆ మాద్రిని తీసికొని హాస్తినపురానికి వచ్చాడు. (17)

ఆ తరువాత బ్రాహ్మణసమ్మతమై నచ్చిన ముహూర్తంలో పాండురాజు మాద్రిపాణిగ్రహణం చేశాడు. (18)

వివాహవిధి ముగిసిన పిమ్మట కురునందనుడైన పాండురాజు తన భార్యను శ్రేయస్కరమయిన అంతఃపురంలో ప్రవేశపెట్టాడు. (19)

ఆ రాజసత్తముడు పాండురాజు కుంతి - మాద్రి అనే ఆ ఇద్దరు భార్యలతో స్వేచ్ఛగా, సుఖంగా వ్యవహరించాడు. (20)

ఆ తరువాత ఆ పాండురాజు ఒక నెలపాటు విహరించి, సుఖించి భూవిజయం కోసం నగరం నుండి నిష్క్రమించాడు. (21)

ఆ పాండురాజు భీష్ముడు మొదలుగా గల పెద్దలకు వందనమాచరించి, అన్నయైన ధృతరాష్ట్రునకు నమస్కరించి, ఇతర కురుప్రముఖుల ఆమోదంతో బయలు దేరాడు. మంగళాచారయుక్తమయిన ఆశీస్సులను పొంది ఏనుగులు, గుఱ్ఱాలు, రథాలతో కూడిన పెద్దసేనతో కుడి నిర్గమించాడు. (22,23)

ఆ పాండురాజు దేవకుమారులవలె తేజోమూర్తి. వసుంధరను జయించాలన్న కోరికతో ఆనందంగా బలిష్ఠంగా ఉన్న సేనతో ఎందరో రాజులపై దాడి చేశాడు. (24)

కౌరవవంశకీర్తిని వృద్ధిపొందించగల నరశ్రేష్ఠుడైన ఆ పాండురాజు ముందుగా అంతకుముందే అపరాధులయిన దశార్ణదేశంపై దాడి చేసి వారిని ఓడించాడు. (25)

ఆ తరువాత పాండురాజు వివిధ ధ్వజాలతోనూ, లెక్కలేనన్ని ఏనుగులు, గుఱ్ఱాలతోనూ, పదాతులతోనూ, రథాలతోనూ కోలాహలంగా ఉన్నసేనను మగధదేశం పైకి నడిపించాడు. అక్కడ ఎందరో రాజులకు కీడుచేసి బలగర్వంతో ఉన్న మగధదేశరాజు దీర్ఘుని రాజగృహంలోనే సంహరించాడు. (26,27)

పాండురాజు ఆ తరువాతా భూరిధనాన్ని, వాహనాలనూ తీసికొని మిథిలకు పోయి అక్కడ విదేహరాజును ఓడించాడు. (28)

నరశ్రేష్ఠా! అదేవిధంగా కాశిరాజ్యంలో, సుహ్మరాజ్యంలో, పుండ్రరాజ్యంలో కూడా పాండురాజు తన బాHఉబల పరాక్రమాలతో కురువంశస్థులకు కీర్తిని కల్గించాడు. (29)

అరిందమమై, బాణసమూహమనే జ్వాలలూ, ఆయుధాలనే కాంతులుగల పాండురాజరూపమయిన అగ్నిని సమీపించి ఎందరో రాజులు దగ్ధమయ్యారు. (30)

సేనతో కుడివెళ్తున్న పాండురాజు సేనలతో ఎదురువచ్చిన రాజుల సేనల్ను ధ్వంసం చెసి వారిని లోబరచుకొని కౌరవుల అధీనంలో పాలించేటట్లు నియోగించాడు. (31)

ఆ పాండురాజు ఓడించిన రాజులందరూ దేవతలలో దేవేంద్రునివలె భూలోకంలో ఒక్కపాండురాజునే శూరునిగా భావించారు. (32)

భూలోకంలోని రాజులందరూ చేతులు జోడించి, తలలు వాల్చి ధనాన్ని, వివిధరత్నాలనూ తీసికొని పాండురాజును సమీపించారు. (33)

ఆ రాజులిచ్చిన మణులనూ, ముత్యాలనూ, పగడాలనూ, బంగారాన్నీ, వెండినీ, గోరత్నాలనూ, అశ్వరత్నాలనూ, శ్రేష్ఠరథాలనూ, ఏనుగులనూ, గాడిదలనూ, ఒంటెలనూ, దున్నపోతులనూ, మేకలనూ, గొఱ్ఱెలనూ, కంబళ్లనూ, మృగచర్మాలనూ, రత్నాలనూ, జింకచర్మంతో చేసిన పరుపులనూ- హాస్తినపురాధిపతి అయిన పాండురాజు స్వీకరించాడు. (34,35)

అదంతా తీసికొని పాండురాజు స్వరాజ్యప్రజలను ఆనందింపజెస్తూ హాస్తినాపురానికి వెళ్ళాడు. ఆసమయంలో అశ్వాదివాహనాలు కూడా ఆనందించాయి. (36)

రాజశ్రేష్ఠుడయిన శంతనుడూ, ధీమంతుడైన భరతుడు-వీరి కీర్తికథలు లోకంలో పరిస్థితిలో పాండురాజు మరల వాటిని ఉజ్జీవింపజేశాడు. (37)

హస్తినాపురసింహమయిన పాండురాజు అంతకుముందు కురురాజ్యభాగాలనో, కురుధనాన్నో అపహరించిన రాజులందరూ తిరిగి కప్పం చెల్లించేటట్టు చేశాడు. (38)

రాజులూ, రాజామాత్యులూ ఒకచోట చేరినపుడు ఇటువంటి మాటలే అనుకొనేవారు. పౌరులూ, జానపదులూ కూడా వారితో జతకలిపేవారు. అందరి మనసుల్లోను పాండురాజుపై నమ్మకం, ఆనందం వెల్లివిరిసేవి. (39)

భీష్ముడు మొదలుగా గల కురుప్రముఖులు పాండురాజును స్వాగతించటానికి ఎదురువెళ్ళారు. పాండురాజు, ఆయనసేనలూ చాలా ఆనందంగా రావటాన్ని గమనించారు. హాస్తినాపురం నుండి ఏ కొద్దిదూరమో వెళ్ళి తిరిగివస్తున్న వారిలా వారు కనిపించారు. వారితోపాటు బహువిధ ధనాలూ, ఎన్నోబండ్లలో వేసికొనివచ్చిన గొప్పగొప్ప రత్నాలూ, ఏనుగులూ, గుఱ్ఱాలూ, రథాలూ, గోవులు, ఒంటెలు గొఱ్ఱెలు కూడా ఉన్నాయి. భీష్ముడూ, కౌరవులూ వాటిని చూస్తుంటే అవి అంతం లేకుండా కనిపించాయి. (40-42)

అంబాలికకు ఆనందవర్ధకుడైన పాండురాజు భీష్ముని పాదాలకు నమస్కరించి పౌరులనూ, జానపదులనూ తగినరీతిగా సత్కరించాడు. (43)

శత్రురాజ్యాలను మట్టిలోకలిపి కృతార్థుడై తిరిగి వచ్చిన కుమారుని కౌగిలించుకొని భీష్ముడు కూడా ఆనందబాష్పాలు రాల్చాడు. (44)

ఆ పాండురాజు వందలకొలది తూర్యనాదాలూ, ఆ ప్శంఖనాదాలూ, భేరీధ్వనులతో సహా అంతటా పౌరులను ఆనందింపజెస్తూ హాస్తిన నగరంలోనికి ప్రవేశించాడు. (45)

ఇది శ్రీమహాభారతమున ఆదిపర్వమున సంభవపర్వమను ఉపపర్వమున పాండురాజు దిగ్విజయమను నూటపండ్రెండవ అధ్యాయము. (112)