వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు.

రాజేంద్రా! లోకపాలురు వెళ్ళిన తరువాత శత్రుసంహారకుడైన అర్జునుడు ఇంద్రుని రథాన్ని గురించి ఆలోచిస్తూ ఉన్నాడు. (1)

బుద్ధిమంతుడైన అర్జునుడలా ఆలోచిస్తూండగానే, మాతలితోపాటుగ మహాతేజస్సు గల ఆ రథం అక్కడకు వచ్చింది. (2)

ఆ రథం ఆకాశంలోని చీకటులను తొలగిస్తూ, మేఘాలను చీల్చుకొంటూ, మహామేఘాల ధ్వని వంటి గంభీరనాదంతో దిక్కులను పూరిస్తూ అక్కడకు వచ్చింది. (3)

ఆ రథంలో ఖడ్గాలు, భయంకరాలైన శక్తులు, భీకరగదలు, దివ్యప్రభావం గల ప్రాసాలు, మిక్కిలి కాంతి గల విద్యుత్తులు, అశనులు, చక్రాలతో కూడిన ప్రస్తరగోళాలు ఉన్నాయి. అవి మహామేఘాల వలె గర్జిస్తూ, వజ్రాయుధంలా ధ్వనిస్తూ వాయువిస్ఫోటనం కలిగిస్తున్నాయి. (4,5)

అందులో మహాభయంకరాలైన, జ్వలించే ముఖాలతో పెద్దపెద్ద సర్పాలున్నాయి. తెల్లని మేఘల్లా ఉండి యుద్ధంలో విసరడానికి యోగ్యమైన రాళ్ళు ఉన్నాయి. (6)

వాయువు వంటి వేగం గల పదివేల గుర్రాలు చూపరుల కళ్ళను ఆకర్షిస్తూ దివ్యమైన, మాయామయమైన ఆ రథాన్ని మోస్తున్నాయి. (7)

ఆ రథం మీద మహానీలవర్ణంతో ప్రకాశిస్తున్న వైజయంతమనే ఇంద్రధ్వజాన్ని అర్జునుడు చూశాడు. అది నల్లకలువ వలె ఉంది. దాని దండం బంగారంతో అలంకరింపబడి ఉంది. (8)

మహాబాహువు, కుంతీకుమారుడూ అయిన అర్జునుడు ఆ రథం మీద ఉన్న సారథిని చూశాడు. అతడు స్వచ్ఛమైన బంగారు ఆభరణాలతో విభూషితుడై ఉన్నాడు. అతనిని చూసి పార్థుడు ఎవరో దేవుడై ఉంటాడని భావించాడు. (9)

ఫాల్గునుడు అలా భావిస్తూండగానే, మాతలి అర్జునుని దగ్గరకు వచ్చి, నిల్చుండి వినమ్రుడై అతనితో ఇలా అన్నాడు. (10)

మాతలి ఇలా అన్నాడు.

ఇంద్రకుమారా! దేవేంద్రుడు నిన్ను చూడాలనుకొంటున్నాడు. ఇంద్రునికిష్టమైన ఈ రథాన్ని అధిరోహించు. (11)

నీ తండ్రి, దేవతాశ్రేష్ఠుడు, శతక్రతువు అయిన ఇంద్రుడు నాతో, 'కుంతీ కుమారుడైన అర్జునుని ఇక్కడకు తీసికొనిరా' అని చెప్పాడు. దేవతా, ఋషిగణాలతో గంధర్వాప్సరలతో కూడియున్న ఇంద్రుడు నిన్ను చూడగోరి ఎదురుచూస్తున్నాడు. (12,13)

ఇంద్రుని ఆజ్ఞ ప్రకారం ఈ భూలోకం నుండి దేవలోకానికి రా! నాతోపాటు ఈ రథం ఎక్కు, దివ్యాస్త్రాలు పొంది తిరిగి రాగలవు. (14)

అర్జునుడిలా అన్నాడు - మాతలీ! నివు త్వరగా వెళ్ళు. శ్రేష్ఠమైన ఆ రథాన్ని ఎక్కు, రాజసూయ, అశ్వమేధాలు వందలకొద్దీ చేసినా ఇటువంటి రథం లభించదు. (15)

భూరీదక్షిణలతో యజ్ఞాలు చేసి గొప్ప వారైన రాజులు గాని, దేవతలు గాని, దానవులు గాని శ్రేష్ఠమైన ఈ రథాన్ని ఎక్కలేదు. (16)

ఇక తపస్సుచే తపించనివాడు దివ్యమైన ఈ రథాన్ని చూడటానికి కాని, తాకడానికి కాని సమర్థుడు కాదు. ఇక ఎక్కడం గురించి చెప్పడమెందుకు? (17)

సత్పురుషా! నీవు ఈ రథాన్ని ఎక్కి, గుర్రాలను స్థిరంగా నిలిపి ఉంచు. పుణ్యాత్ముడు సన్మార్గంలో ప్రవేశించినట్లుగా నీ వెనుక నేను ఈ రథాన్ని ఎక్కుతాను. (18)

వైశంపాయనుడిలా అన్నాడు.

జనమేజయా! అర్జునుని ఈ మాటలు విని ఇంద్రసారథి అయిన మాతలి శీఘ్రంగా రథం ఎక్కాడు. గుర్రాలను కళ్ళెములతో నియంత్రించాడు. (19)

ఆ తరువాత అర్జునుడు ప్రసన్నమనస్కుడై గంగా ప్రవాహంలో స్నానం చేసి, పవిత్రుడై, యథావిధిగా జపించదగిన మంత్రాన్ని జపించాడు. (20)

అటుపై యథోచితంగా, యథావిధిగా పితృదేవతలకు తర్పణాలు చేసి, విశాలమైన హిమాలయాన్ని అనుమతికై ఇలా సెలవడిగాడు. (22)

గిరిరాజా! నీవు సత్పురుషులకు, పవిత్రమైన నడవడి గల మునులకు, పుణ్యకర్మలు చేసి స్వర్గమార్గాన్ని కోరుకొనే మనుష్యులకు ఎల్లపుడు ఆశ్రయమైనవాడవు. (22)

శైలరాజా! నీ(యొక్క) అనుగ్రహం వల్ల బ్రాహ్మణ క్షత్రియ వైశ్యులు ఎల్లపుడు స్వర్గాన్ని పొంది, బాధారహితులై దేవతలతో కలిసి సంచరిస్తారు. (23)

అద్రిరాజా! మహాశైలా! మునిసంశ్రయా! తీర్థ విభూషితా! హిమాలయా! నీ శిఖరం మీద నేను సుఖంగా ఉన్నాను. ఇక్కడ నుండి వెళుతున్నాను. నీ అనుమతి కోరుతున్నాను. (24)

నీ యొక్క సానువులను, పొదలను, నదులను, వాగులను పవిత్రాలైన తీర్థాలను చాలాసార్లు నేను చూశాను. (25)

మంచి సువాసన గల పళ్ళను తిన్నాను. నీ శరీరం నుండి వెలువడి పరిమళభరితాలై అమృతం వలె ఆస్వాద యోగ్యాలైన నిర్ఘరజలాలను త్రాగాను. (26 1/2)

నగరాజా! ప్రభూ! శిశువు తండ్రిఒడిలో సుఖంగా ఉన్నట్లు నేను నీ పర్వత సానువుల ఒడిలో ఆనందంగా ఉన్నాను. (27 1/2)

శైలరాజా! అప్సరోగణాలతో నిండి, వేదఘోషలతో ప్రతిధ్వనించే నీ సానువులందు నిత్యమూ నేను సుఖంగా నివసించాను. (28 1/2)

ఈ విధంగా పలికి, శైలరాజు వద్ద సెలవు తీసికొని, శత్రునాశకుడైన అర్జునుడు సూర్యునిలా ఆ రథాన్ని ప్రకాశింపజేస్తూ అధిరోహించాడు. (29 1/2)

పరమబుద్ధిమంతుడైన అర్జునుడు ఆనందింది, అద్భుతంగా పయనిస్తూ, సూర్యునిలా ప్రకాశించే దివ్యమైన ఆ రథం మీద క్రమంగా ధర్మాత్ములైన మానవుల దృష్టిపథం నుండి పైపైకి వెళ్ళసాగాడు. (30,31)

ఆకాశమార్గంలో అతడు వేలకొద్దీ అద్భుత విమానాలను చూశాడు. అక్కడ సూర్యుడు కాని, చంద్రుడు కాని, అగ్ని కాని ప్రకాశించటం లేదు. (32)

అక్కడ స్వర్గలోక నివాసులంతా తమ పుణ్యం వల్ల పొందిన కాంతితో ప్రకాశిస్తున్నారు. తారల రూపంలో ప్రకాశిస్తున్నవన్నీ పెద్దవనప్పటికీ దూరంగా ఉండడం వల్ల దీపంలా చిన్నవిగా ప్రకాశిస్తున్నాయి. వాటన్నింటిని అర్జునుడు చుశాడు. యుద్ధంలో మరణించిన వీరులు, సిద్ధులైన రాజర్షులు స్వర్గాన్ని పొంది, వారి వారి పుణ్యలబ్ధమైన తేజస్సుతో వారి వారి స్థానాల్లో ప్రకాశిస్తున్నారు. (33-35)

తపస్సు చేత స్వర్గాన్ని జయించిన అనేక సమూహాలు అక్కడకు వెళ్ళాయి. సూర్యునిలా ప్రకాశిస్తున్న వేలకొద్దీ గంధర్వుల, యక్షుల, ఋషుల, అప్సరసల సమూహాలు అక్కడున్నాయి. స్వయంప్రకాశాలైన ఆ లోకాలను చూసి అర్జునుడు ఆశ్చర్యాన్ని పొందాడు. (36,37)

అపుడు అర్జునుడు వారిని గురించి మాతలిని అడిగాడు అతడు కూడ ప్రీతితో ఇలా చెప్పాడు - పార్థా! పుణ్యాత్ములైన వీరంతా వారి వారి స్థానాలలో ఉండి భూలోకంలో తారల రూపంలో కనబడుతున్నారు. (38 1/2)

తరువాత అర్జునుడు స్వర్గద్వారంలో ఉన్న అందమైన జయశీలమైన గజరాజును - ఐరావతాన్ని - చూశాడు. అది నాలుగు దంతాలతో, శిఖరాలతో విరాజిల్లుతున్న కైలాసపర్వతంలా ఉంది. కురుపాండవశ్రేష్ఠుడైన అర్జునుడు, సిద్ధుల మార్గంలోకి వచ్చి పూర్వం పార్థివోత్తముడైన మాంధాతవలె ప్రకాశించాడు. అటుపై అర్జునుడు పుణ్యాత్ములైన రాజులున్న లోకాలలో తిరిగాడు. (39-41)

ఈ విధంగా స్వర్గంలోకంలో మహాయశస్వి అయిన అర్జునుడు తిరుగుతూ ఇంద్రుని పట్టణమైన అమరావతిని చూశాడు. (42)

శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున ఇంద్రలోకాభిగమన పర్వమను

ఉపపర్వమున అర్జునుడు ఇంద్రలోకమున కేగుట అను నలుబది రెండవ అధ్యాయము. (42)