జనమేజయుడు అడుగుతున్నాడు - "వైశంపాయన మహర్షీ! మహాత్ములైన పాండవులు ఈ రీతిగా అడవులలో నివసిస్తూ; మునులతో కలిసి విచిత్రమైన కథలు వింటూ ఆనందిస్తూ; సూర్యుడు ఇచ్చిన పాత్రలో ద్రౌపదీదేవి భుజించేంతవరకు అక్షయంగా ఉండే అన్నంతో అన్నార్థులై వచ్చిన బ్రాహ్మణులను తృప్తిపరుస్తూ కాలం గడుపుతూ ఉండగా దుశ్శాసన కర్ణశకునుల మతాన్ని అనుసరించి నడుచుకొనే పాపాచారులు, దుష్టులు, ఆ దుర్యోధనాదులు అందరూ ఆ పాండవుల పట్ల ఎలా ప్రవర్తించారు? నేను అడిగిన విషయాలన్నీ చెప్పండి." (1-4)

వైశంపాయనుడు చెప్పసాగాడు - "మహారాజా! వారు అడవులలో కూడా పట్టణంలో ఉన్నట్లుగానే ఆనందంగా ఉంటున్నారని విని దుర్యోధనుడు వారికి అపకారం చేయాలని భావించాడు. (5)

ఆ రీతిగా ఆలోచించివారు ఆరితేరిన కర్ణదుశ్శాసనాదులతో కలిసి పాండవులకు అపకారం చేయడానికి అనేక ఉపాయాలు ఆలోచిస్తూ ఉన్నారు. అప్పుడు మహాయశస్వి, ధర్మాత్ముడు, తాపసి అయిన దుర్వాస మహాముని పదివేలమంది శిష్యులతో కలిసి యథేచ్ఛగా వారి వద్దకు వచ్చాడు. (6,7)

ముక్కోపి అయిన ఆ మునిరాకను చూచి శ్రీమంతుడయిన దుర్యోధనుడు ఒళ్లు దగ్గరపెట్టుకొని నమ్రభావంతో వినీతాత్ముడై తమ్ముళ్లతో కలిసి అతనిని ఆతిథ్యం కోసం ఆహ్వానించాడు. (8 1/2)

దుర్యోధనుడు స్వయంగా సేవకునివలె నిలబడి విధిపూర్వకంగా ఆ మునిని పూజించాడు. ఆ మునిపుంగవుడు అక్కడ కొన్నిరోజులపాటు ఉన్నాడు. (9 1/2)

మహారాజా! రాజైన దుర్యోధనుడు అతడు శపిస్తాడేమోనని శంకించి దివారాత్రాలు జాగరూకుడై ఆతనికి సేవలు చేశాడు. (10 1/2)

ఆ ముని ఒక్కొక్కసారి "రాజా! నాకు ఆకలిగా ఉంది. వెంటనే భోజనం పెట్టు" అని చెప్పి స్నానానికి వెళ్లిపోయి, చాలాసేపటికి తిరిగివస్తాడు. వచ్చి, "ఈరోజు అన్నం తినను. నాకు ఆకలిలేదు." అని చెప్పి అదృశ్యమైపోతాడు. (11,12)

ఒక్కొక్కసారి ఎక్కడినుండో అకస్మాత్తుగా వచ్చి తొందరపడిపోతూ "మాకు భోజనం పెట్టు" అంటాడు. ఒక్కొక్కసారి అర్థరాత్రివేళ లేచి బెదిరించేవాడు. ఎప్పటిమాదిరిగానే సిద్ధం చేయించిన అన్నాన్ని దూషిస్తూ తినడు. (13 1/2)

భారతా! అతడు అలా ప్రవర్తిస్తున్నప్పటికీ దుర్యోధన మహారాజు ఏమాత్రం చిరాకును, కోపాన్ని ప్రదర్శించలేదు. అప్పుడు దుర్థర్షుడైన ముని సంతుష్టుడై అతనితో "వరం ఇస్తాను" అని అన్నాడు. (14,15)

"రాజా! నీకు శుభమగుగాక! నీ మనసులో ఏదైనా ఉంటే అది వరంగా అడుగు. నేను సంతోషించాక ధర్మానుకూలమైనది ఏదీ నీకు లభించకుండా ఉండదు." (16)

శుద్ధాంతః కరణుడైన ఆ మహర్షి యొక్క మాటలు విని సుయోధనుడు తన్ను పునర్జీవితునిగా భావించుకొన్నాడు. (17)

ముని సంతుష్టడయితే వరం అడగాలని నిశ్చయించుకొని అంతకుముందే కర్ణదుశ్శాసనాదులతో మంత్రాంగం జరిపి ఉన్నాడు ఆ దుష్టుడు. అందుకని రాజా! అతిసంతోషంతో ఇలా వరం అడిగాడు. "బ్రాహ్మణోత్తమా! శిష్యులతో కలిసి మీరు నాకు అతిథి అయ్యారు. మావంశంలో జ్యేష్ఠుడు, శ్రేష్ఠుడు అయినవాడు యుధిష్ఠిరమహారాజు; ఆ ధర్మాత్ముడు తమ్ములతో పరివేష్టింపబడి అడవులలో నివసిస్తున్నాడు. శీలసంపన్నుడు గుణవంతుడు అయిన అతనికి మీరు అతిథులు కండి. (18-20 1/2)

ఆ సుకుమారి, యశస్విని, రాజపుత్రి ద్రౌపదీ సతి విప్రులందరికీ, భర్తలకు భోజనం పెట్టి, తాను కూడా భుజించి విశ్రాంతిగా సుఖంగా కూర్చున్నపుడు, నా మీద మీకు అనుగ్రహం ఉంటే ఆ సమయంలో మీరు అక్కడకు వెళ్లండి. (21,22 1/2)

"నీకు ప్రతి కలిగించడానికి అలాగే చేస్తాను" అని సుయోధనునికి చెప్పి బ్రాహ్మణోత్తముడైన దుర్వాసుడు కూడా ఎలా వచ్చినవాడు అలాగే వెళ్లిపోయాడు. అప్పుడు సుయోధనుడు తన్ను తాను కృతార్థునిగా భావించాడు. (23,24)

అతడు తన చేతితో కర్ణుని చేతిని పట్టుకొని మిక్కిలిగా సంతోషించాడు. కర్ణుడు కూడా తమ్ముళ్లతో కలిసి ఉన్న రాజుతో సంతోషంగా ఇలా అన్నాడు. (25)

కర్ణుడు అంటున్నాడు - "కౌరవా! అదృష్టం కొద్దీ మనకోరిక నెరవేరింది. అదృష్టం కొద్దీ నీవు వృద్ధి పొందుతున్నావు. అదృష్టం కొద్దీ నీ శత్రువులు దాటలేని దుఃఖసముద్రంలో మునిగిపోయారు. (26)

పాండుకుమారులు దుర్వాసునియొక్క క్రోధం వలన పుట్టిన అగ్నిలో పడిపోయారు. వారు తాము చేసిన మహాపాపాల వల్లనే దుస్తరమైన నరకంలో పడిపోయారు." (27)

వైశంపాయనుడు చెపుతున్నాడు.

"రాజా! కాపట్యనిపుణులైన దుర్యోధనాదులు ఈ రీతిగా నవ్వుకొంటూ సంతోషచిత్తులై తమతమ ఇళ్లకు వెళ్లారు. (28)

ఇది శ్రీమహాభారతమున వనపర్వమున ద్రౌపదీహరణపర్వమను ఉపపర్వమున దుర్వాసుని ఉపాఖ్యానమను రెండు వందల అరువది రెండవ అధ్యాయము. (262)