ధృతరాష్ట్రుడు అడుగుతున్నాడు. "సంజయా! భారత వర్షంలోని, హైమవత వర్షంలోని ప్రజల ఆయుః ప్రమాణం, బలం, భూతభవిష్య ద్వర్తమాన కాలల్లో శుభాశుభ ఫలాలు తెలుపు. అలాగే హరి వర్షం గురించి కూడా చెప్పు." (1,2)

అపుడు సంజయుడు ఇలా చెప్ఫాడు.

"భరతశ్రేష్ఠా! కురువర్ధనా! భారతవర్షంలో కృత, త్రేతా, ద్వాపర, కలి యుగాలు అని నాలుగు యుగాలు. (3)

మొదటిది కృతయుగం, రెండవది త్రేతాయుగం. మూడవది ద్వాపర యుగం, నాల్గవది కలి యుగం. (4)

రాజశ్రేష్ఠా! కురుశ్రేష్ఠా! కృతయుగంలో నాల్గు వేల సంవత్సరాలు ఆయుః ప్రమాణం. (5)

రాజా! అలాగే మూడు వేల సంవత్సరాలు త్రేతాయుగంలో. ద్వాపరయుగంలో ఆయుఃప్రమాణం రెండువేల సంత్సరాలు. (6)

కలియుగంలో ఇంత అని ఆయుః ప్రమాణం లేదు. గర్భంలో కూడా చనిపోతారు. మరికొంత మంది పుట్టగానే కూడా చనిపోతారు. (7)

కృతయుగంలో బలవంతులు, సత్యగుణం కలవారు. తెలివైన వారు పుడతారు, పుట్టారు కూడా! వందలు వేలు సంతానం పొందుతారు. (8)

రాజా! పుట్టిన వారంతా ధనవంతులై, అందంగా ఉంటారు. చాలావరకూ తపోధనులు పుడతారు. (9)

రాజా! త్రేతాయుగంలో చక్కని ఉత్సాహం కల మహాత్ములు, ధార్మికులు, సత్యవాదులు, చక్కని శరీరపౌష్ఠవం కల్గి చూడ ముచ్చటయిన వారు, ధనుర్ధరులు, వరాలు పొందదగిన యుద్ధ వీరులు, అందరూ చక్రవర్తులైన రాజులు పుడతారు. (10,11)

ద్వాపరంలో అన్ని వర్ణాలవారూ పుడతారు. సదా వారు ఉత్సాహంతో, పరాక్రమంతో పరస్పరం జయకాంక్షులై, ప్రవర్తిస్తారు. (12)

రాజా! భారతా! ఇక కలియుగంలో అల్పతేజస్వులు, కోపం కలవారు, లుబ్ధులు, అసత్యవాదులు పుడతారు. (13)

భారతా! కలియుగ ప్రాణులకు ఈర్ష్య, అభిమానం, క్రోధం, మాయ, అసూయ, రాగం, లోభం అనే దోషాలు ఉంటాయి. (14)

నరాధిపా! ఈ ద్వాపర యుగంలో సద్గుణాలు తక్కువగా ఉంటాయి. భారత వర్షం కంటె హైమవత వర్షంలోను, దాని కంటే హరివర్షంలోను సద్గుణాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి."

ఇది శ్రీమహాభారతమున భీష్మపర్వమున జంబూఖండవినిర్మాణ పర్వమను ఉపపర్వమున భారత వర్షమున యుగాను సారి ఆయుః ప్రమాణాదుల నిరూపణము అను పదవ అధ్యాయము. (10)